EXPO NEWS

Πώς το AI «αναδομεί» την οικοδομή

Από την αρχιτεκτονική μελέτη έως τη διαχείριση εργοταξίων και τη συντήρηση κτιρίων, η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει εκ θεμελίων τον κατασκευαστικό κλάδο

Σε έναν κλάδο παραδοσιακά συνυφασμένο με την ένταση της χειρωνακτικής εργασίας και την αργή υιοθέτηση της καινοτομίας, η τεχνητή νοημοσύνη εισβάλλει με την ορμή μιας τεχνολογικής ανατροπής που δεν αφήνει τίποτα όρθιο – παρά μόνο τα κτίρια του μέλλοντος, που χτίζονται με ακρίβεια αλγορίθμων.

Η χρήση του ΑΙ (Artificial Intelligence) στην κατασκευαστική βιομηχανία δεν αποτελεί πια υπόθεση ερευνητικών εργαστηρίων ή πρόβλεψη για το απώτερο μέλλον. Από τη διαχείριση σύνθετων εργοταξιακών χρονοδιαγραμμάτων έως την εξοικονόμηση κόστους και πόρων σε μεγάλης κλίμακας έργα, η τεχνητή νοημοσύνη διεκδικεί ηγετικό ρόλο στη νέα εποχή της οικοδομής.

Από τη θεωρία στα εργοτάξια

Τα πρώτα δείγματα αλλαγής είναι ήδη ορατά. Εταιρείες όπως η Boston Dynamics και η Trimble, έχουν φέρει ρομποτικά «σκυλιά» που κάνουν αυτοψίες εργοταξίων και ελέγχουν την πρόοδο των εργασιών μέσω σάρωσης laser και 3D mapping, μεταφέροντας τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο σε ψηφιακές πλατφόρμες που τα συγκρίνουν με το ψηφιακό μοντέλο BIM (Building Information Modeling) κάθε έργου.

Αλλά η επανάσταση δεν σταματά εκεί. Εφαρμογές ΑΙ χρησιμοποιούνται πλέον ευρέως για την πρόβλεψη καθυστερήσεων στα έργα – λαμβάνοντας υπόψη χιλιάδες παραμέτρους: από τις καιρικές συνθήκες και την εφοδιαστική αλυσίδα έως την διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού και την πορεία των τιμών πρώτων υλών.

«Το ΑΙ μετατρέπει την κατασκευή σε μία πιο ακριβή, προβλέψιμη και διαφανή διαδικασία» λέει στην “Καθημερινή” στέλεχος μεγάλης ελληνικής τεχνικής εταιρείας που δοκιμάζει ήδη τέτοιες λύσεις σε εργοτάξια στην Αττική. «Αν το μέλλον της οικοδομής είναι τα δεδομένα, τότε το ΑΙ είναι το μυαλό που τα κατανοεί».

Ελληνική πραγματικότητα: αναπόφευκτη η μετάβαση

Παρότι διεθνώς οι εξελίξεις τρέχουν, η ελληνική οικοδομή εμφανίζει ακόμη αντιστάσεις. Σε έναν κλάδο όπου το μοντέλο λειτουργίας παραμένει σε μεγάλο βαθμό αναλογικό –με σχέδια στο χαρτί, εργολαβίες με προσωπικές συμφωνίες και εργοτάξια που στηρίζονται στη διαίσθηση του επιβλέποντα– η είσοδος του AI απαιτεί χρόνο, εκπαίδευση και πολιτισμική αλλαγή.

Ωστόσο, εταιρείες όπως η Intrakat, η Mytilineos ή η ΤΕΡΝΑ, που δραστηριοποιούνται σε μεγάλης κλίμακας έργα υποδομών, ήδη ενσωματώνουν στοιχεία τεχνητής νοημοσύνης στις διαδικασίες σχεδιασμού και διαχείρισης έργων. Επιπλέον, η ενσωμάτωση της ψηφιοποίησης στον σχεδιασμό μέσω BIM και CAD, ανοίγει τον δρόμο για πιο δυναμική χρήση εργαλείων ΑΙ.

Πού εφαρμόζεται σήμερα

Τα πεδία εφαρμογής είναι πολυδιάστατα:

Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός: Εργαλεία όπως το Autodesk Forma ή το Spacemaker AI παράγουν δεκάδες αρχιτεκτονικές εκδοχές ενός κτιρίου, με βάση παραμέτρους όπως ο ήλιος, ο άνεμος, η απόδοση του χώρου και η ενεργειακή κατανάλωση.

Κατασκευαστική πρόβλεψη και διαχείριση: Αλγόριθμοι προτείνουν βέλτιστες αλληλουχίες εργασιών και προβλέπουν κόστη και καθυστερήσεις, μειώνοντας την ανάγκη για παρεμβάσεις της τελευταίας στιγμής.

Ασφάλεια εργοταξίων: AI κάμερες αναλύουν εικόνες και εντοπίζουν κινδύνους (εργαζόμενους χωρίς κράνη, παραβιάσεις ασφαλείας, οχήματα σε επικίνδυνη πορεία).

Συντήρηση και «έξυπνα κτίρια»: Αλγόριθμοι machine learning μαθαίνουν τις ανάγκες του κτιρίου και ρυθμίζουν αυτόματα φωτισμό, θέρμανση, αερισμό, αλλά και ειδοποιούν προληπτικά για συντηρήσεις ή βλάβες.

Οικονομία και περιβάλλον: δύο μεγάλοι κερδισμένοι

Το AI μπορεί να προσφέρει ως και 15-20% εξοικονόμηση στο τελικό κόστος ενός έργου, σύμφωνα με έρευνες του McKinsey Global Institute. Παράλληλα, βοηθά στον οικολογικό σχεδιασμό, προτείνοντας λύσεις που μειώνουν το αποτύπωμα άνθρακα, τον κατασκευαστικό όγκο και την κατανάλωση ενέργειας.

Ακόμη και στο επίπεδο της χρηματοδότησης, οι επενδυτές αρχίζουν να θέτουν ως προϋπόθεση την τεχνολογική επάρκεια των κατασκευαστών. Δεν είναι τυχαίο ότι αρκετές εταιρείες ακινήτων στην Ελλάδα αναζητούν πλέον συνεργασίες με start-ups που ειδικεύονται στην ανάλυση δεδομένων και στην πρόβλεψη αποδόσεων κτιρίων.

Το δίλημμα του αύριο

Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι πανάκεια. Δεν αντικαθιστά τη διορατικότητα ενός έμπειρου μηχανικού, ούτε τη δεξιοτεχνία του τεχνίτη. Όμως, εκεί που η εμπειρία χτίζει με το χρόνο, το ΑΙ φέρνει τη δύναμη της πρόβλεψης και της ακρίβειας σε κλίμακα που η παραδοσιακή κατασκευή δεν θα μπορούσε να αγγίξει.

Σε κάθε περίπτωση, ο κλάδος της οικοδομής βρίσκεται σήμερα σε ένα σταυροδρόμι: είτε θα προσαρμοστεί στον ψηφιακό μετασχηματισμό που επιβάλλει η νέα εποχή, είτε θα μείνει πίσω, χάνοντας έδαφος σε έναν παγκοσμιοποιημένο και όλο και πιο τεχνολογικό ανταγωνισμό.